Maes D
"O Arglwydd, dyma gamwedd" oedd geiriau olaf Dic Penderyn a grogwyd yn dilyn Gwrthryfel Merthyr 1831; dyma sgwrs am y traddodiad hir sydd yng Nghymru o fynnu hawliau a thegwch i'r gweithwyr a'r rhan ganolog sydd gan y Gymraeg yn yr hanes hwnnw
Dic Penderyn oedd merthyr cyntaf y dosbarth gweithiol a gafodd ei grogi yn 1831 wedi methiant Gwrthryfel Merthyr, yn dilyn yr ymgyrchoedd i sefydlu undeb lafur a hawliau i weithwyr yng Nghymru. Mae'r Gymraeg wedi bod yn ganolog i hanes y frwydr am hawliau gweithwyr fel iaith byw, iaith gwaith, iaith trafod a negodi ac iaith y llinell biced